vx88 Đặc sắc lễ hội “Xên mường” của người Thái đen Sơn La

Đăng ngày:

VĂN HÓA、Đặc sắc lễ hội “Xên mường” của người Thái đen Sơn La

Thứ Bảy, 16:17, 15/03/2025

VOV.VN - Trong khuôn khổ Lễ hội hoa Ban TP Sơn La năm 2025, tại “Đông xên” thuộc bản Mé Ban, phường Chiềng Cơi, TP Sơn La, sáng nay diễn ra nghi thức Lễ “Xên mường” của đồng bào Thái.

Lễ hội “Xên Mường” là lễ hội cúng mường của người Thái đen ở Sơn La. Lễ hội được phục dựng nhằm sưu tầm, lưu giữ, bảo tồn, giới thiệu lễ hội truyền thống của đồng bào Thái đen ở Sơn La nói riêng và các tỉnh Tây Bắc nói chung.

17cf448dec3acdbb02dcff0d8fcfe024

17cf448dec3acdbb02dcff0d8fcfe024

59e4e8f8439fa27b357162c9deaf63ce

343e6d15540c797ab5dfebd21287be0a

343e6d15540c797ab5dfebd21287be0a

Lê hội "Xên mường" được đồng bào Thái tổ chức hàng năm vào mùa Ban nở

Ông Lèo Dũng Nhi, người am hiểu văn hoá Thái ở bản Chậu Cọ, phường Chiềng Cơi, TP Sơn La cho biết, “xên mường” là lễ hội không thể thiếu trong cuộc sống của đồng bào Thái, được tổ chức để cầu cho vạn vật bảo vệ con người, mưa thuận gió hòa, mùa màng tốt tươi, bản mường đoàn kết vượt khó khăn và giúp nhau xây dựng một cuộc sống ngày càng tốt đẹp hơn.

"Xên mường" là nghi lễ được người Thái Sơn La tổ chức hàng năm. Trước đây "Xên mường" thường được tổ chức trong 5 ngày, "Xên bản" thì tổ chức trong 3 ngày. Ngày nay,  "Xên bản, xên mường" chỉ được tổ chức gói gọn trong 1 ngày thôi. sau khi tổ chức lễ, bà con ai cũng phải kiêng khem, trong 3 ngày không được lên rừng đốn củi, không chặt cây, không sát sinh, giã gạo... nói chung mọi người chỉ ở nhà cùng nhau vui múa hát thôi", ông Lèo Dũng Nhi nói.

eaefb6fa4b21542da961803521924cd0

eaefb6fa4b21542da961803521924cd0

20b4eda7676e526c39fbda2fccc7e92c

eb618524293d1401ddf817cd375360e6

eb618524293d1401ddf817cd375360e6

46a49a3a048ebe3353e7baa7f318e4a1

46a49a3a048ebe3353e7baa7f318e4a1

d119bcb98c76a9f3f581e9363fc63eaa

d9bec5a41cb40c539046400b5098cc22

d9bec5a41cb40c539046400b5098cc22

Ông mo và bà con chuẩn bị mâm lễ cúng

Ngay từ sáng sớm, bà con đã mổ lợn, mổ gà, mang sản vật, thóc gạo, hoa quả... đến để cúng lễ. Bà Quàng Thị Vánh, gần 70 tuổi, người dân ở bản Mé Ban, phường Chiềng Cơi cho biết, bà đã nhiều lần được tham gia các lễ hội “Xên mường”, mỗi lần một cảm xúc khác nhau, nhưng tựu chung vẫn là vui sướng, phấn khởi bởi nét văn hoá độc đáo này của dân tộc mình vẫn luôn được cộng đồng dân tộc nâng niu, gìn giữ. Việc các sản vật dâng cúng ngày một phong phú, đa dạng cho thấy đời sống của người dân ngày càng được nâng lên no ấm, đủ đầy hơn.

"Hôm nay thấy bản mường tổ chức lễ xên nên chúng tôi rủ nhau đến cùng tham gia, mọi người ai cũng rất vui và phấn khởi, cùng ngồi đây nghe ông mo cúng, sau đó sẽ cùng múa hát nữa, rất là vui", bà Vánh bày tỏ.

f42499f232f70a465c98e3dea7454562

f42499f232f70a465c98e3dea7454562

c678cd931bcff8da5e666a950601bc95

f805a44df04c79b89897f3efe319a0c3

f805a44df04c79b89897f3efe319a0c3

Lễ vật cúng lễ bao gồm lợn, gà, xôi, rượu, tiền bạc, gạo...

Ông Lò Văn Ruồng, thường trú ở bản Tông, phường Chiềng An, TP Sơn La năm nay 86 tuổi - ông mo tên tuổi nhất vùng là người cúng gọi “mời” các vị thần linh như thần sông, thần núi, thần thổ địa, thần cai quản ruộng nương, vùng miền và các linh hồn người có công xây dựng nên bản mường, đất nước và những linh hồn của những người trong bản mường đã mất về dự, nhận các lễ vật do bản mường, do con cháu dâng lễ.

4b780b4b1e60ccdf4721c9f96b57eaac

4b780b4b1e60ccdf4721c9f96b57eaac

eedbbb6870dfc99d83063fb32d47c0cf

285813fcb42362a89678af1537382ea4

285813fcb42362a89678af1537382ea4

Ông mo thắp hương xin phép bắt đầu lễ cúng

1eec63de75f79e22243ae3bd0f64dbad

1eec63de75f79e22243ae3bd0f64dbad

a3cc62140f82311111d23be6a35f74e0

0c78a87d901234adaf2a437bf6806210

0c78a87d901234adaf2a437bf6806210

Lễ cúng có thể kéo dài nhiều giờ đồng hồ

Ông mo Lò Văn Ruồng cho biết, nguyên bản, “Xên mường” bao gồm các nghi lễ như: Lễ rước Nàng Tánh về dự hội, bà Một cúng cầu may, lễ đi qua cầu Mường và lễ té nước cầu phúc… Tuy nhiên, về sau, một số nghi thức có thể được làm rút gọn, nhưng phần cúng thì phải chi tiết, đầy đủ. Vì thế, nghi thức này có thể kéo dài tới vài giờ đồng hồ.

"Thần linh trên mường trời có 8 then, là mình phải gọi mời hết; còn ở dưới hạ giới thì tất cả các vị thần cai quản núi, sông, thần rừng, thần thổ địa.. và nhiều vị thần khác nữa là mình phải mời hết; mình mời về dự, “ăn” và nhận các lễ vật do bản mường, con cháu dâng lễ rồi cầu cho các thần phù hộ cho bản mường, con cháu khoẻ mạnh, làm ăn phát đạt, ấm no, hạnh phúc...", ông mo Lò Văn Ruồng cho hay.

8990e40c312bfe3a0c064194a5c9d88d

8990e40c312bfe3a0c064194a5c9d88d

da06169e01e0f2d0acf03204bea556da

c914fa64829a1443e240f27b45bd325e

c914fa64829a1443e240f27b45bd325e

Những già làng, trưởng bản, người có uy tín ở các bản tham dự những thủ tục đầu tiên trong buổi lễ

82acb9a59d42992d319ce0c9dcfdbb3a

82acb9a59d42992d319ce0c9dcfdbb3a

093e4f3e499932610b6d51e77bbcfd8e

3de862ccb7b7de5e378f8eb5ed9e7087

3de862ccb7b7de5e378f8eb5ed9e7087

Đoàn cán bộ, lãnh đạo TP Sơn La thắp hương dâng lễ

Ngay sau phần cúng lễ kết thúc sẽ là phần hội, gồm những trò chơi dân gian như: kéo co, ném còn, tó má lẹ , tổ chức dân ca dân vũ, thăm hỏi và chúc tụng nhau... Kết thúc lễ hội, mọi người sẽ nắm tay nhau cùng hòa chung vòng xòe đoàn kết và uống rượu cần trong tiếng trống, tiếng chiêng rộn ràng.

Ngày hội đặc biệt ở nơi có rừng hoa sơn tra lớn nhất Việt Nam

VOV.VN - Ngọc Chiến, huyện Mường La, Sơn La - nơi được xác lập kỷ lục là “xã có rừng hoa Sơn tra lớn nhất Việt Nam” đã chính thức vào hội, mời gọi du khách thập phương tới miền cổ tích của núi rừng Tây Bắc, thưởng ngoạn vẻ đẹp hùng vĩ mà nên thơ mùa hoa sơn tra khoe sắc.

Thanh Thuỷ, Thu Thuỳ/VOV - Tây Bắc

Tag:、Lễ hội、Xên mường、Sơn La、người Thái、Mời quý độc giả theo dõi VOV.VN trên